ENKHUIZEN – De gemeente Enkhuizen mocht de omgevingsvergunning voor een geitenhouderij weigeren omdat er geen milieueffectenrapportage (MER) was opgemaakt. Dat heeft de rechtbank Noord-Holland beslist. Meerdere onderzoeken wijzen uit dat een geitenhouderij nadelige gevolgen kan hebben voor de gezondheid van omwonenden. Een MER kan daar meer inzicht in geven.
De geitenhouderij
De Elsenburg BV wil in Enkhuizen een geitenhouderij exploiteren met 1800 melkgeiten en 200 opfokgeiten. Op het adres was eerder een paardenhouderij gevestigd. De Elsenburg BV heeft in december 2018 een omgevingsvergunning aangevraagd bij de gemeente. In 2018 heeft de gemeente besloten dat om de aanvraag te kunnen beoordelen een MER, die de milieugevolgen van een plan in beeld brengt, niet noodzakelijk is.
De gemeente besloot destijds de aanvraag buiten behandeling te laten omdat deze niet compleet zou zijn. De rechtbank oordeelde in juli 2020 dat de gemeente dit niet mocht doen en de aanvraag wel moest beoordelen. De gemeente ging in beroep bij de Raad van State en vroeg een voorlopige voorziening te treffen, maar de Raad van State wees dit af. Daarop heeft de gemeente in december 2020 de gevraagde omgevingsvergunning verstrekt, zonder het maken van het een MER.
Bezwaar omwonenden
Een groot aantal omwonenden heeft bezwaar gemaakt. De gemeente verklaarde de bezwaren van omwonenden die binnen een straal van 2 kilometer van de geitenhouderij wonen gegrond. De omgevingsvergunning werd vervolgens alsnog geweigerd.
Elsenburg BV is nu naar de bestuursrechter gestapt. Het bedrijf vindt dat de gemeente ten onrechte elke bezwaarmaker die binnen een straal van 2 kilometer van de geitenhouderij woont, heeft aangemerkt als belanghebbende. Bij de woningen van de bezwaarmakers zijn geen gevolgen van enige betekenis te verwachten, stelt Elsenburg BV. Zij wonen allemaal minstens een kilometer van de beoogde geitenhouderij, hebben er geen direct zicht op en de geuroverlast blijft binnen de normen, stelt het bedrijf. Ook vindt Elsenburg BV dat de gemeente vooringenomen is en niet goed en onafhankelijk naar de zaak kijkt. Daarnaast zijn de omstandigheden volgens Elsenburg BV niet gewijzigd waardoor de gemeente nu een MER moet vragen.
Oordeel rechtbank
Uit meerdere onderzoeken blijkt dat bewoners binnen een straal van twee kilometer gevolgen kunnen ondervinden van een geitenhouderij, zoals een verhoogde kans op longontsteking. Deze kans is het meest verhoogd als zij wonen binnen een straal van 500 meter, maar gevolgen van enige betekenis kunnen vooralsnog binnen een straal van één en twee kilometer niet worden uitgesloten. Daarom mocht de gemeente de bezwaren van deze groep omwonenden in de beoordeling betrekken.
De rechtbank ziet geen reden om aan te nemen dat de gemeente vooringenomen was bij de weigering van de gevraagde vergunning. De rechtbank oordeelt verder dat de gemeente goed heeft gemotiveerd dat er aanwijzingen zijn voor gezondheidseffecten voor omwonenden van een geitenhouderij. De gemeente mag daarom een MER verlangen. Nu er geen MER is opgesteld, heeft de gemeente de aanvraag voor de omgevingsvergunning terecht geweigerd.